Soạn Văn lớp 10 Bộ Cánh diều | Văn bản 2: Mắc mưu Thị Hến (Bài 3: Kịch bản chèo và tuồng)

Ngày 28/11/2022 17:02:47, lượt xem: 3709

Bài 3: Kịch bản chèo và tuồng

Văn bản 2: Mắc mưu Thị Hến (Trích tuồng Nghêu, Sò, Ốc, Hến)

 

 

Câu 1. Xác định bối cảnh (không gian, thời gian) và các nhân vật tham gia câu chuyện trong đoạn trích Mắc mưu Thị Hến. Hãy tóm tắt nội dung đoạn trích.

Trả lời:

 

Bối cảnh

Thời gian

Buổi tối

Không gian

Ở nhà Thị Hến

Nhân vật tham gia

Nghêu, Thị Hến, Đề Hầu, Huyện Trìa

Tóm tắt nội dung đoạn trích

Ba người Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa đều muốn có được Thị Hến. Trời tối, thị Hến mời Nghêu đến nhà nhưng không biết rằng Thị Hến đã mời cả hai người kia. Nghêu đến gõ cửa vào nhà Thị Hến và bày tỏ niềm mến ngộ đã lâu. Trong lúc cả hai đang mặn nồng thì Đề Hầu đến, Thị Hến liền bảo Nghêu chui xuống phản để trốn trước. Đề Hầu vào, Thị Hến dùng lời lẽ ngon ngọt thể hiện tình cảm sâu đậm và sau đó hỏi về chuyện tu phá giới. Đang lúc đó, Huyện Trìa xuất hiện, Đề Hầu nhanh chóng tìm chỗ trốn. Huyện Trìa vào, bày tỏ tình cảm của mình với Thị Hến, cùng lúc đó Nghêu chui ra và Đề Hầu cũng bò ra. Ba người nhìn nhau vừa giận, vừa xấu hổ mà bỏ về.

 

Câu 2. Phân tích một số yếu tố tạo ra tiếng cười trong đoạn trích: tình huống, ngôn ngữ và hành động của các nhân vật…

Trả lời:

 

Nhân vật Nghêu

Tình huống

Ngôn ngữ

Hành động

Một thầy tu mù, đến nhà Thị Hến nhằm tán tỉnh thị, không ngờ gặp phải Đề Hầu cũng đến nhà Thị Hến. 

  • Trốn chỗ nào khác chỉ cho min!/ (Chớ) Ra cửa có thầy Đề đứng đó!

  • Tâm khoái lạc! Tâm khoái lạc!/ Thiện xử phân! Thiện xử phân! …

  • Lo lắng sốt vó, hoang mang sợ hãi đã nhanh chóng tìm chỗ trốn. Nhanh chóng chui xuống gầm phản để trốn.

  • Khi nghe Huyện Trìa nói sẽ trừng phạt những kẻ tu mà phá giới, Nghêu chui ra và dùng lời nói tốt đẹp để lấy lòng quan lớn, tránh khỏi bị phạt. 

 

Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số chỉ dẫn sân khấu có trong văn bản “Mắc mưu Thị Hến”.

Trả lời:

 

Chỉ dẫn sân khấu

Tác dụng

Nghêu chui xuống gầm phản

Giúp người đọc hình dung ra được bản chất thực sự của hai nhân vật: sự hèn nhát, đáng khinh bỉ của hai nhân vật. Một người là thầy tu nhưng lòng vẫn mang theo tình cảm nam nữ, một kẻ là quan nhỏ cũng mang theo những ham muốn trần tục. Từ đó khắc họa thành công 2 nhân vật của vở tuồng, tạo tiếng cười sảng khoái cho người xem.

Nghêu từ gầm giường bò ra

Đề Hầu lồm cồm bò ra

 

ĐỌC THÊM SOẠN VĂN LỚP 10 BỘ CÁNH DIỀU | VĂN BẢN 1: XÚY VÂN GIẢ DẠI (BÀI 3: KỊCH BẢN CHÈO VÀ TUỒNG)

 

Câu 4. Trong văn bản, tác giả dân gian đã thể hiện thái độ như thế nào đối với các nhân vật?

Trả lời:

Tác giả dân gian thể hiện thái độ châm biếm, phê phán với các nhân vật trong văn bản. Đó là bộ phận những con người mang thói hư, tật xấu, tham lam, giả dối, hèn nhát với những dục vọng tầm thường của tầng lớp cường hào, ác bá phong kiến. 

Còn đối với Thị Hến - người đàn bà goá, ta lại thấy trong cô có những khao khát hạnh phúc, mong muốn được bảo vệ, Hến trẻ trung, xinh đẹp, thông minh nhưng trong mắt mọi người cô lại là người lẳng lơ, điêu ngoa. Qua đó, ta thấy rõ bộ mặt thối nát của xã hội phong kiến buổi suy tàn.

Câu 5. Em ấn tượng nhất với chi tiết, các hình ảnh nào trong đoạn trích? Vì sao?

Trả lời:

Em ấn tượng với chi tiết cuối cùng của Thị Hến sau khi Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa đều xấu hổ, tức giận ra về bởi chi tiết này cho thấy được trí tuệ của người phụ nữ Việt Nam. Cả ba người đều có chức, có quyền mà lại bị một người phụ nữ chân yếu tay mềm làm cho xấu hổ. Mưu kế đã thành công vang dội, Thị Hến đã dạy cho họ biết kết quả của viết “tới ngõ nói điêu", “đến nhà làm bậy". Đó là một chi tiết vừa buồn cười, vừa hả dạ. 

Câu 6. Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

Trả lời: 

Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến vẫn còn có ý nghĩa sâu đậm với cuộc sống hôm nay. Nó giúp chúng ta có được những phút giây thư giãn, sảng khoái sau những giờ học tập và làm việc mệt mỏi, đồng thời cho ta thấy được những nét đẹp dân tộc từ một bộ môn nghệ thuật truyền thống. Quan trọng hơn cả là ta nhìn thấy được những thông điệp có ý nghĩa từ những tiếng cười ấy, từ đó, ta biết mình cần phải có thái độ ra sao, hành động như thế nào trước mỗi tình huống diễn ra trong cuộc sống để loại trừ những thói hư tật xấu, làm cho xã hội tốt đẹp hơn, cuộc sống hạnh phúc hơn. 

 

ĐỒNG HÀNH CÙNG CHỊ TRONG KHÓA HỌC VĂN VIP LỚP 10 ĐỂ KHÔNG LO LẮNG TRƯỚC CHƯƠNG TRÌNH MỜI NHÉ!

Cập nhật thêm những bài viết hay tại các kênh truyền thông của HVCH:

Fanpage:  Học văn chị Hiên

Youtube: Học văn chị Hiên - Youtube 

IG: Học văn chị Hiên

Tiktok: Học văn chị Hiên

Tin liên quan